Rechtspraak in de wijk: de wijkrechter komt naar Nieuw-West

Erger voorkomen en context kennen

Onderzoeksbureau AEF concludeerde dat de buurtrechter in Zuidoost van grote waarde is voor bewoners met conflicten. De buurtrechters werken empathisch, preventief en oplossingsgericht. Dat zorgt voor oplossingen die beter aansluiten bij de situatie van de bewoners. De aanwezigheid van een buurtteam-medewerker bij strafzittingen maakt het gemakkelijker om een hulptraject te starten. Schuldhulpverlening sluit aan bij zittingen over incassozaken, aangebracht door zorgverzekeraar Achmea, om haalbare regelingen te vinden.

Net als in Zuidoost is de wijkrechtspraak in Nieuw-West straks laagdrempelig, dichtbij en oplossingsgericht. De wijkrechtspraak focust op oplossingen voor de onderliggende uiteenlopende, meervoudige problemen van de bewoners. Daarmee wordt beoogd bij te dragen aan de veiligheid, de leefbaarheid en het maatschappelijk welzijn.

Maatwerk voor Nieuw-West

Het team van de wijkrechtspraak heeft de afgelopen maanden gesprekken gevoerd om op te halen welke thema’s belangrijk zijn in Nieuw-West. En ook: wat voor soort zittingen sluiten daarbij aan en wat kan de wijkrechter toevoegen? Investeren in lokale relaties en infrastructuur is essentieel voor de wijkrechtspraak.

En dus waren er in Nieuw-West gesprekken met bewoners en professionals van maatschappelijke organisaties en instanties die in de wijk opereren. Het ging om: maatschappelijk hulpverleners, scholen, woningbouwcorporaties, jongerenwerkers, leerplichtambtenaren, politie, gemeente en sleutelfiguren die door hun informele positie een belangrijke rol spelen in en voor de wijk. Aan alle gesprekspartners is gevraagd naar suggesties voor andere relevante gesprekpartners. Zo is het netwerk geleidelijk uitgebreid met belangrijke personen en organisaties in de wijk die willen samenwerken. Uit die gesprekken zijn thema’s geïdentificeerd, zoals wonen, schulden, schoolverzuim, veiligheid en de toegankelijkheid van de rechtspraak. Tijdens deze bijeenkomsten wordt samen met netwerkpartners, sociale en juridische hulpverleners en andere professionals ingegaan op wat wijkrechtspraak op die thema’s kan toevoegen aan de wijk.

Starten in Geuzenveld-Slotermeer

In de komende periode wordt de inzet van de wijkrechter in Nieuw-West verder uitgewerkt. Het team van de wijkrechtspraak blijft nauw samenwerken met alle betrokken partijen om deze doelstellingen te realiseren en de rechtspraak toegankelijker en effectiever te maken voor de gemeenschap.

Er is voor gekozen om te beginnen in Geuzenveld-Slotermeer. Omdat Nieuw-West groot is en de wijkrechtspraak niet overal tegelijk kan beginnen, is de keuze op deze wijk gevallen. De wijkrechtspraak zoekt momenteel naar een geschikte locatie in Geuzenveld-Slotermeer.

Hoe werkt de rechter in Zuidoost?

De buurtrechter Venserpolder behandelt sinds eind 2021 in Zuidoost zaken op het gebied van schulden, strafrecht en schoolverzuim. Het team van vijf vaste buurtrechters doet zittingen en voert gesprekken met veel aandacht voor onderliggende problemen. Naast strafzaken en schuldenzaken worden ook familierechtzaken behandeld en er is een begin gemaakt met de behandeling van bestuursrechtzaken. Naast de officiële zittingen vinden er regelmatig preventieve gesprekken plaats over leerplicht. De buurtrechter bemiddelt ook, op gemeenschappelijk verzoek, bij schoolverzuim, huiselijk conflict, of om de voortgang van een hulpverleningstraject te bevorderen. Het doel is om daarmee juist rechtszaken te voorkomen.

Dit draagt bij aan het vertrouwen in de rechtspraak

Om het de president van de Amsterdamse rechtbank Bart van Meegen maar even in zijn eigen woorden te laten zeggen*: ‘Het belang van rechtspraak gaat verder dan een beslissing in een individuele zaak. Goede rechtspraak draagt bij aan vertrouwen in de rechtsstaat. In wijken waar het recht voor grote groepen bewoners onbereikbaar lijkt, investeren we graag in verbetering van de toegang tot de rechter en zichtbaarheid van de Rechtspraak, zodat ook die mensen kunnen vertrouwen in de rechtsstaat.’

* Bron: Amsterdam start verkenning voor een wijkrechtbank in Nieuw-West (rechtspraak.nl)

Het Openbaar Ministerie, Politie Amsterdam en de Gemeente Amsterdam zijn alliantiepartners van het Nationaal Programma Samen Nieuw-West.